|
10. Hukuk Dairesi 2007/24533
E., 2008/7675 K.HİZMET SÜRESİNİN
TESPİTİ
506 S.
SOSYAL SİGORTALAR KANUNU(MÜLGA) [ Ek Madde 5 ]
506 S. SOSYAL SİGORTALAR
KANUNU(MÜLGA) [ Ek Madde 6 ]
"İçtihat Metni"
Davacı, çalıştığı
iş ve işyeri itibariyle itibari hizmet süresinden yararlandırılması
gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar
vermiştir.
Hükmün, davalılar Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz
isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi E....
T.... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan
sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı ODTÜ Rektörlüğü Deniz Bilimleri Enstitüsü'ne ait gemide gemi
adamı konumunda geçen çalışmaların, 506 sayılı Yasanın Ek 5. maddesi
uyarınca itibari hizmet süresinden yararlanmayı gerektirir
koşullarda geçtiğinin tespitine ilişkin davanın yargılaması
sonucunda, davalı işverene ait işyerinde geçen çalışma süresinin,
3600 günden az olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar
verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 3395 sayılı Yasa ile
değişik Ek 5. maddesinin III. bendidir. Anılan düzenleme; "Gemi
adamları, gemi ateşçileri, kömürcüler, dalgıçlar" yönünden, denizde
geçen çalışma süreleri için itibari hizmetten yararlanma olanağı
öngörmüş; 506 sayılı Yasanın Ek 6. maddesi ise, "Malullük, Yaşlılık
ve Ölüm Sigortalarına tabi çalışmalarının en az 3600 gününü ek madde
1 de belirtilen işlerde geçiren sigortalılar, ek madde 1 de yer alan
itibari hizmet süresine ilişkin hükümlerden yararlanırlar."
Düzenlemesini içermektedir. Öncelikle belirlenmesi gereken yön,
işveren yanındaki çalışma süresinin 3600 güne ulaşmadığı durumlarda
dahi, sigortalının çalışmasının anılan düzenlemede belirtilen
koşullarda geçtiğinin belirlenmesi halinde, itibari hizmet
süresinden yararlanmayı gerektirir koşullarda çalışıldığının
tespitine karar verilmesi zorunluluğu mevcut olup, ancak ilerideki
çalışmalarla birlikte 3600 gün çalışma süresinin tamamlanması
halinde bu sürenin sigorta yardımlarından yararlanmada etkili
olabileceği belirlenmelidir.
Davacının itibari hizmet süresinden yararlanabilmesi için öngörülmüş
olan denizde çalışma koşulunun gerçekleşip gerçekleşmediğinin
araştırılması sürecinde ise; çalışmanın sefer halindeki gemide
çalışma biçiminde gerçekleşeceği gibi; limanda bekleyen geminin
sefere hazırlanması, bakım onarımı gibi konumlarda fiilen gemide
görevli olarak geçirilen ve denizle bağlantının kopmadığı çalışma
olarak da gerçekleşebileceği gözetilmelidir (HGK 07.02.2001 t.,
2001/21-20 E., 2001/110 K.). Ancak, geminin seferde veya limanda
beklediği sürede denizde geçen eylemli çalışma süresinin; gemi ve
liman kayıtları, işveren nezdindeki belgeler, işveren tarafından
denizde yürütülen faaliyetin kapsam ve kapasitesi de gözetilerek,
sunulan kanıtların değerlendirilmesi sonucunda, çelişkiden uzak
olarak belirlenmelidir.
Davacının, geminin seferde veya limanda bulunduğu sırada denizde
eylemli çalışma olarak gerçekleşen çalışma sürelerinin yukarıda
sıralanan maddi ve hukuki olgular ışığında duraksamaya yer
vermeyecek biçimde tespitiyle bireyselleştirme işlemi yapılmak
suretiyle sonuca varılması gereği gözetilmeksizin, sigorta
yardımlarında gözetilme yönünden koşul olarak öngörülen 3600 gün
sayısının gerçekleşmediği gerekçesiyle, davalı işveren yanındaki
çalışmanın itibari hizmet süresinden yararlanmayı gerektirir
koşullarda geçtiğinin tespiti isteminin reddine karar verilmesi usul
ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları
kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz
harcının istek hâlinde davalılardan Orta Doğu Teknik Üniversitesi'ne
iadesine, 03.06.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
|