|
10. Hukuk Dairesi 2008/15850
E., 2009/18966 K.İŞ KAZASI
ÖLÜM AYLIĞI
1479 S.
ESNAF VE SANATKARLAR VE DİĞER BAĞIMSIZ ÇALIŞANL... [ Madde 41 ]
1479 S. ESNAF VE SANATKARLAR
VE DİĞER BAĞIMSIZ ÇALIŞANL... [ Madde 43 ]
2926 S. TARIMDA KENDİ ADINA
VE HESABINA ÇALIŞANLAR SOSY... [ Madde 23 ]
2926 S. TARIMDA KENDİ ADINA
VE HESABINA ÇALIŞANLAR SOSY... [ Madde 2 ]
2926 S. TARIMDA KENDİ ADINA
VE HESABINA ÇALIŞANLAR SOSY... [ Madde 3 ]
"İçtihat Metni"
Davacı, eşi
Ahmet'in 2926 sayılı Kanun kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı iken
02.02.1989 tarihinde iş kazası sonucu vefat ettiğini belirterek
kendisine ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; 2926 sayılı Kanun'da iş kazası ve meslek hastalığı
si-gortasına yer verilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar
verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz
isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından
düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği
düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacının murisi Ahmet'in, Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak, 7883
424 627 sicil sayısı ile 01.07.1988 tarihinde tescil edildiği,
26.09.1988 tarihinde 64.000 Lira prim ödedikten sonra 02.02.1989
tarihinde iş kazası sonucu vefat ettiği, davacının 12.01.1990 günlü
başvurusunun, Bağ-Kur Bursa İl Müdür-lüğü'nün 29.01.1990 ve 05073
sayılı yazısı ile "sigortalı Ahmet'in 02.02.1989 tarihinde iş kazası
sonucu vefat ettiğinin anlaşıldığı, ancak 2926 sayılı Kanun'a g0re
ölüm aylığı bağlanabilmesi için sigortalının ölüm tarihinde 1 tam
yıl prim ödemiş olması gerektiği, murisin ise 7 ay 1 günlük
sigortalılığının bulunduğu" gerekçesiyle reddedildiği, davacının
18.07.2006 tarihli başvurusunun da SGK (devredilen Bağ-Kur) Bursa İl
Müdürlüğü'nün 11.01.2007 gün ve 274370 sayılı yazısı ile yine aynı
gerekçeyle reddedildiği dava dosyasındaki bilgi ve bel-gelerden
açıkça anlaşılmaktadır.
Bağ-Kur Bursa İl Müdürlüğü'nün 22.05.1990 gün ve 24701 sayılı yazısı
ile Ahmet'in hak sahiplerine toptan ödeme yapılması için T.H...
Bankası O... Şubesi Müdürlüğü'ne talimat verildiği, aynı yazının
bilgi için davacı Nuriye'ye de yazıldığı ancak bu toptan ödeme
yazısının Nuriye'ye tebliğ edildiğine dair belgenin, ayrıca toptan
ödemenin yapıldığına dair ödeme makbuzunun dosya içinde bulunmadığı,
davacının; yeniden ölüm aylığı bağlanmasını isteyen 18.07.2006 günlü
dilekçesinde yapılan toptan ödemeyi almadığını bildirmesi üzerine
Kurumca toptan ödemenin alındığının belgelenemediği gibi H...
Bankası Şube Operasyonları Daire Başkanlığı'nın 09.11.2006 günlü,
H... Bankası O... Şubesi'nin 09.01.2007 günlü cevabi yazılarında
Banka Arşiv Yönet-meliği'ne göre 10 yılı geçen kayıtların imha
edilmesi nedeniyle toptan ödeme yapılıp yapılmadığına dair bilgi
bulunmadığının bildirilmiş olmasına göre toptan ödemenin
yapılmadığının kabulü gerekir.
Dava; 2926 sayılı Kanun kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olan
Ahmet'in ölümü ile sonuçlanan olayın iş kazası olduğunun ve
sigortalının eşi olan davacıya ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin
tespiti istemine ilişkin olup, öncelikle sigortalının ölümü ile
sonuçlanan olayın iş kazası olduğunun tespitine ilişkin istem
yönünden; bu talebin yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Kanun'un
2 ve 3. maddelerinin incelenmesi gerekir.
Anılan Kanun'un 2. maddesi uyarınca; Kanunla veya kanunların verdiği
yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı
dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı
olmaksızın 3. maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal
faaliyetlerde bulunanlar, bu Kanuna göre sigortalı sayılırlar.
Atıfta bulunulan 3. maddenin "g" bendinde; "iş kazası"; "tarımsal
faaliyetleri dolayısıyla sigortalıları hemen veya sonradan bedence
veya ruhça arızaya uğratan olay" olarak tanımlanmıştır. Maddenin "b"
bendinde ise "Tarımsal Faaliyette Bulunanlar"; "Kendi mülkünde,
ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya
mahsus mahallerde ekim, dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah
yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle
bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını,
avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını, tasınmasını
sağlayanları veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak
suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanlar" olarak
ifade edilmiştir.
2926 sayılı Kanun'a tabi zorunlu Tarım Bağ-Kur sigortalıları
yönünden olayın iş kazası olarak kabulü için Kanunda yer alan iş
kazası tanımındaki unsurların gerçekleşmesi, diğer bir anlatımla,
sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça zarara uğratan
olayın "tarımsal faaliyetler dolayısıyla" meydana gelmiş olması
gereklidir.
Tarımsal faaliyet kavramına giren faaliyetler, Kanunda; kendi
mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde,
kamuya mahsus mahallerde ekim, dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve
ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek
suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini,
avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını,
taşınmasını sağlayanları veya bu ürünlerden sair bir şekilde
faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyet olarak
tanımlanmıştır.
Öte yandan, iş kazası tanımında yer alan "dolayısıyla" kelimesinin
ifade ettiği anlamın da açıklanması gerekmektedir. "Dolayısıyla"
kelimesi; "sebebiyle, yüzünden, ...den dolayı" anlamlarını
içermektedir. Bu açıklamanın ışığında, sigortalının arızaya uğradığı
olayın iş kazası olarak kabulü için tarımsal faaliyet sebebiyle,
tarımsal faaliyet yüzünden ve diğer bir anlatımla tarımsal
faaliyetten dolayı meydana gelmiş olması gerekli ve zorunludur. (HGK
14.10.2009 gün ve 2009/10-374-437 sayılı kararı)
Somut olayın incelenmesinde; sigortalının ölümü ile sonuçlanan
za-rarlandırıcı sigorta olayının, sigortalının, kendisine ait
traktörle %35-40 derece eğimli tarlanın karlı ve buzlu havada
sürülmesi sırasında kayan traktörün altında kalıp ölmesi şeklinde
meydana geldiğinin çekişmesiz bulunmasına göre, ölümün; tarımsal
faaliyet dolayısıyla meydana gelen iş kazası olduğunun kabulü
gerekir.
Ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunulan 18.07.2006 günlü başvuru
tbrihi itibariyle 2926 sayılı Kanun'un ölüm sigortasından aylık
bağlanma şartları başlıklı 23. maddesinin 02.08.2003 günlü Resmi
Gazete'de yayınlanarak yü-rürlüğe giren 4956 sayılı Kanun'un 56.
maddesiyle iptal edilmiş, aynı Yasa'nın 54. maddesiyle 2926 sayılı
Kanun'a eklenen ek 3. madde ile 1479 sayılı Kanun'un bazı
maddelerinin 2926 sayılı Kanun'a tabi sigortalılar hakkında da
uygulanacağının öngörülmüş olması karşısında ve "sigortalı iken
geçirdiği iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölenler için prim
ödeme süresi aran-mayacağı" yolundaki 1479 sayılı Kanun'un 41/son ve
43/son maddeleri dikkate alınarak davacıya 01.08.2006 tarihinden
geçerli olmak üzere ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine
karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı
değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya
aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul
edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle
(BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine,
21.12.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
|