Davacı, eşi Ahmet'in 2926 sayılı Kanun kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı iken 02.02.1989 tarihinde iş kazası sonucu vefat ettiğini belirterek kendisine ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece; 2926 sayılı Kanun'da iş kazası ve meslek hastalığı si-gortasına yer verilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

Davacının murisi Ahmet'in, Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak, 7883 424 627 sicil sayısı ile 01.07.1988 tarihinde tescil edildiği, 26.09.1988 tarihinde 64.000 Lira prim ödedikten sonra 02.02.1989 tarihinde iş kazası sonucu vefat ettiği, davacının 12.01.1990 günlü başvurusunun, Bağ-Kur Bursa İl Müdür-lüğü'nün 29.01.1990 ve 05073 sayılı yazısı ile "sigortalı Ahmet'in 02.02.1989 tarihinde iş kazası sonucu vefat ettiğinin anlaşıldığı, ancak 2926 sayılı Kanun'a g0re ölüm aylığı bağlanabilmesi için sigortalının ölüm tarihinde 1 tam yıl prim ödemiş olması gerektiği, murisin ise 7 ay 1 günlük sigortalılığının bulunduğu" gerekçesiyle reddedildiği, davacının 18.07.2006 tarihli başvurusunun da SGK (devredilen Bağ-Kur) Bursa İl Müdürlüğü'nün 11.01.2007 gün ve 274370 sayılı yazısı ile yine aynı gerekçeyle reddedildiği dava dosyasındaki bilgi ve bel-gelerden açıkça anlaşılmaktadır.

Bağ-Kur Bursa İl Müdürlüğü'nün 22.05.1990 gün ve 24701 sayılı yazısı ile Ahmet'in hak sahiplerine toptan ödeme yapılması için T.H... Bankası O... Şubesi Müdürlüğü'ne talimat verildiği, aynı yazının bilgi için davacı Nuriye'ye de yazıldığı ancak bu toptan ödeme yazısının Nuriye'ye tebliğ edildiğine dair belgenin, ayrıca toptan ödemenin yapıldığına dair ödeme makbuzunun dosya içinde bulunmadığı, davacının; yeniden ölüm aylığı bağlanmasını isteyen 18.07.2006 günlü dilekçesinde yapılan toptan ödemeyi almadığını bildirmesi üzerine Kurumca toptan ödemenin alındığının belgelenemediği gibi H... Bankası Şube Operasyonları Daire Başkanlığı'nın 09.11.2006 günlü, H... Bankası O... Şubesi'nin 09.01.2007 günlü cevabi yazılarında Banka Arşiv Yönet-meliği'ne göre 10 yılı geçen kayıtların imha edilmesi nedeniyle toptan ödeme yapılıp yapılmadığına dair bilgi bulunmadığının bildirilmiş olmasına göre toptan ödemenin yapılmadığının kabulü gerekir.

Dava; 2926 sayılı Kanun kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olan Ahmet'in ölümü ile sonuçlanan olayın iş kazası olduğunun ve sigortalının eşi olan davacıya ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkin olup, öncelikle sigortalının ölümü ile sonuçlanan olayın iş kazası olduğunun tespitine ilişkin istem yönünden; bu talebin yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Kanun'un 2 ve 3. maddelerinin incelenmesi gerekir.

Anılan Kanun'un 2. maddesi uyarınca; Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın 3. maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyetlerde bulunanlar, bu Kanuna göre sigortalı sayılırlar. Atıfta bulunulan 3. maddenin "g" bendinde; "iş kazası"; "tarımsal faaliyetleri dolayısıyla sigortalıları hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olay" olarak tanımlanmıştır. Maddenin "b" bendinde ise "Tarımsal Faaliyette Bulunanlar"; "Kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya mahsus mahallerde ekim, dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını, tasınmasını sağlayanları veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanlar" olarak ifade edilmiştir.

2926 sayılı Kanun'a tabi zorunlu Tarım Bağ-Kur sigortalıları yönünden olayın iş kazası olarak kabulü için Kanunda yer alan iş kazası tanımındaki unsurların gerçekleşmesi, diğer bir anlatımla, sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça zarara uğratan olayın "tarımsal faaliyetler dolayısıyla" meydana gelmiş olması gereklidir.

Tarımsal faaliyet kavramına giren faaliyetler, Kanunda; kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya mahsus mahallerde ekim, dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını, taşınmasını sağlayanları veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyet olarak tanımlanmıştır.

Öte yandan, iş kazası tanımında yer alan "dolayısıyla" kelimesinin ifade ettiği anlamın da açıklanması gerekmektedir. "Dolayısıyla" kelimesi; "sebebiyle, yüzünden, ...den dolayı" anlamlarını içermektedir. Bu açıklamanın ışığında, sigortalının arızaya uğradığı olayın iş kazası olarak kabulü için tarımsal faaliyet sebebiyle, tarımsal faaliyet yüzünden ve diğer bir anlatımla tarımsal faaliyetten dolayı meydana gelmiş olması gerekli ve zorunludur. (HGK 14.10.2009 gün ve 2009/10-374-437 sayılı kararı)

Somut olayın incelenmesinde; sigortalının ölümü ile sonuçlanan za-rarlandırıcı sigorta olayının, sigortalının, kendisine ait traktörle %35-40 derece eğimli tarlanın karlı ve buzlu havada sürülmesi sırasında kayan traktörün altında kalıp ölmesi şeklinde meydana geldiğinin çekişmesiz bulunmasına göre, ölümün; tarımsal faaliyet dolayısıyla meydana gelen iş kazası olduğunun kabulü gerekir.

Ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunulan 18.07.2006 günlü başvuru tbrihi itibariyle 2926 sayılı Kanun'un ölüm sigortasından aylık bağlanma şartları başlıklı 23. maddesinin 02.08.2003 günlü Resmi Gazete'de yayınlanarak yü-rürlüğe giren 4956 sayılı Kanun'un 56. maddesiyle iptal edilmiş, aynı Yasa'nın 54. maddesiyle 2926 sayılı Kanun'a eklenen ek 3. madde ile 1479 sayılı Kanun'un bazı maddelerinin 2926 sayılı Kanun'a tabi sigortalılar hakkında da uygulanacağının öngörülmüş olması karşısında ve "sigortalı iken geçirdiği iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölenler için prim ödeme süresi aran-mayacağı" yolundaki 1479 sayılı Kanun'un 41/son ve 43/son maddeleri dikkate alınarak davacıya 01.08.2006 tarihinden geçerli olmak üzere ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 21.12.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.