|
1. Hukuk Dairesi 1990/6808 E., 1990/8141 K.
MÜTEMMİM CÜZ
TAŞINMAZ
“İçtihat Metni”
T.C.
Y A R G I T A Y
Birinci Hukuk Dairesi
E. 1990/6808
K. 1990/8141
T. 8.6.1990
ÖZET : Başkasının taşınmazına dikilen fidanlar o taşınmazın mütemmim
cüz’ü
sayılacaklarına göre, taşınmaz sahibi ile fidan sahibi arasındaki
hukuki
münasebetleri MK.nun 655. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 648 ve
sonraki
maddeleri çerçevesinde ele alınması ve hükme bağlanması gerekir. Hal
böyle
olunca, kötü niyetle ağaç yetiştirmiş olan kişi MK.nun 649/2.
maddesinde
öngörülen tazminatı isteyebilecek, iyi niyetle ağaç diken kişi de,
ağaçların
değeri zeminin (arzın) değerinden fazla olursa, muhik tazminat
karşılığında o
zeminin adına temlikini dava ve talep edebilecektir.
(743 s. MK. m. 648, 649/2, 655)
Taraflar arasındaki davadan dolayı (Mersin Birinci Asliye Hukuk
Ha-kimliği)nden verilen 9.3.1989 gün ve 441-143 sayılı hükmün
onanmasına
ilişkin olan 20.11.1989 gün ve 12515-13761 sayılı kararın
düzeltilmesi
süresinde davalılar vekili tarafından istenilmiş olmakla; dosya
incelendi,
gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı, kayden maliki olduğu taşınmazın bir kısım yerine davalıların
elattıklarını ileri sürmüş, elatmanın önlenmesi ve işgal tazminatı
isteğinde
bulunmuştur. Davalılar, çekişmeli yere 17 sene önce iyiniyetle
portakal
fidanı dikip, bu yeri ağaçlandırdıklarını bildirmişler, karşılık
dava ile
MK.nun 650. maddesi uyarınca temliken tesçil istemişlerdir.
Mahkemece, elatmanın önlenmesi ve işgal tazminatına ilişkin esas
davanın
kabulüne; karşılık temliken tesçil davasının ise reddine karar
verilmiştir.
Ne varki, çekişmeli yere 18-20 sene önce dikilmiş 90 adet portakal
ağacının
varlığı uzman bilirkişi raporuyla saptanmış olmasına karşın, anılan
ağaçlar
nedeniyle ortaya çıkan hukuksal durum sağlıklı bir değerlendirmeye
tabi
tutulmamış, özellikle karşılık davanın unsurları (temlik koşulları)
yönünden
hükme yeterli soruşturma ve değerlendirme yapılmamıştır. Bilindiği
gibi;
başkasının taşınmazına dikilen fidanlar, o taşınmazın mütemmim cüz’ü
sayılacaklarına göre, taşınmaz sahibi ile fidan sahibi arasındaki
hukuki
münasebetleri MK.nun 655. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 648 ve
sonraki
maddeleri çerçevesinde ele alınması ve hükme bağlanması gerekir. Hal
böyle
olunca, kötüniyetle ağaç yetiştirmiş olan kişi, MK.nun 649/2.
maddesinde
öngörülen tazminatı isteyebilecek; iyiniyetle ağaç diken kişi de,
ağaçların
değeri zeminin (arzın) değerinden fazla olursa, muhik tazminat
karşılığında o
zeminin (arzın) adına temlikini dava ve talep edebilecektir.
Somut olayda, iyi yada kötüniyet yönünden hiç bir değerlendirme
yapılmadığı
gibi, uzman bilirkişinin bildirdiği değerlere yönelik davalı ve
karşılık
temlik davacılarının rapora itirazları da cevapsız bırakılmış ve
18-20
yaşlarındaki 90 adet portakal ağacının 411.750 lira değerinde
olabileceği
sonucunu veren ve bu içeriği ile de hükme yeterli olmayan raporla
yetinilmiştir.
O halde, oluşturulacak uzman bilirkişi kurulu aracılığı ile yeniden
keşif
yapılmalı, zeminin ve üzerine dikilen 90 adet portakal ağacının
değerleri
saptanmalı ve iyiniyet-kötüniyet yönü de ortaya çıkarılarak karşılık
davanın
unsurlarının (temlik koşullarının) gerçekleşip, gerçekleşmediği
kesin biçimde
belli edilmelidir. Anılan ilke ve olguları tümüyle karşılayan bir
soruşturma
ve değerlendirme yapılmadan sonuca gidildiği ve yazılı olduğu üzere
hüküm
kurulduğu karar düzeltme isteğinin incelenmesi sonunda
anlaşıldığından
davalıların (karşılık temlik davacılarının) karar düzeltme
isteklerinin
HUMK.nun 440. maddesi gereğince kabulüne ve Dairenin 20.11.1989
tarih,
12515-13761 sayılı onama kararının ortadan kaldırılmasına,
Mersin Asliye Birinci Hukuk Mahkemesi’nce kurulan 9.3.1989 tarih,
441/143
sayılı hükmün yukarıda belirtilen nedenlerden ötürü HUMK.nun 428.
maddesi
uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın temyiz edene geri
verilmesine,
8.6.1990 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
|
