|
11. Hukuk Dairesi 2002/4430 E., 2002/8651 K.
UYARLAMA DAVASI
İçtihat Metni
T.C.
YARGITAY
ONBİRİNCİ HUKUK DAİRESİ
ESAS KARAR
2002/4430 2002/8651
YARGITAY KARARI
MAHKEMESİ : Kadıköy Asliye 3.Hukuk Mahkemesi
GÜNÜ : 29.11.2001
SAYISI : 2001/493 - 2001/1156
Taraflar arasında görülen davada Kadıköy Asliye 3.Hukuk
Mahkemesi’nce verilen 29.11.2001 tarih ve 2001/493 - 2001/1156
sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından
istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış
olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor
dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma
tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği
görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ile imzaladığı 10 yıllık kira
sözleşmesi ile davalıya ait mecuru aylık peşin ödenmek üzere 8.650
DM+KDV üzerinden kiraladığını, sözleşmenin 7 nci maddesinde özel
durumlardan kira bedelinin yeniden günün şartlarına uyarlanması
gereğinin kabul edildiğini, kira sözleşmesinde öngörülen sürenin 4
ncü yılının bittiği 2001 yılı Mart ayında yüksek oranlı enflasyon ve
devalüasyon sonucunda sözleşmede öngörülen kira bedelinin ödenemez
hale geldiğini ileri sürerek, 01.04.2001 tarihinden itibaren aylık
kiranın 6.500 DM+KDV olarak uyarlanmasına karar verilmesini
istemiştir.
Davalı vekili, sözleşmenin serbest istence dayalı olarak
imzalandığını, sözleşmeye bağlılığın korunması gerektiğini, ülkedeki
yüksek enflasyonun beklenmeyen, umulmayan bir durum olmadığını,
sözleşmede belirtilen yıllık % 4 artışa rağmen müvekkilce iyiniyetli
olarak bu artışın yapılmadığını ve kira bedelinin artırılmadığını
savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre, ülkenin
içinde bulunduğu ekonomik koşullara, Türk Lirası’nın satın alma
gücündeki aşırı değer kaybına rağmen DM.nin TL karşısında kısa bir
süre içerisinde ve tahmin edilenin çok üzerinde bir değer kazandığı,
bu durumun sözleşmedeki edim dengesini davacı şirket aleyhine aşırı
derecede bozduğu, kira bedelindeki artış miktarının ülkenin içinde
bulunduğu ekonomik duruma ve Türk parası emsallerine, rayiç kira
bedellerine uygun oluşmadığı, esasen davacıya izafe edilebilecek bir
kusur da bulunmadığı gerekçesiyle, 8.650 DM+KDV olan kira bedelinin
04.05.2001 dava tarihi itibariyle 6.500 DM+KDV olarak uyarlanmasına
karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının
gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde
usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve davalının kira
sözleşmesinde öngörülen yıllık kira bedeli artış oranını uygulamamak
suretiyle ödülü olarak uyarlama koşullarının varlığını kabul etmiş
olmasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen ve aşağıdaki bent
kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Ancak, sözleşmedeki edim dengesinin 2001 yılı Mart ayında
gerçekleştirilen devalüasyon nedeniyle davacı aleyhine bozulduğu
iddia edilerek, davalıya gönderilen 28.03.2001 tarihli ihtarnamede
kira bedelinin 7.400 DM+KDV olarak uyarlanması istenmiştir.
Davacının devalüasyon yapıldığı tarihten hemen sonra uyarlanmasını
istediği bu miktar gözden kaçırılarak, aradan 1,5 ay gibi kısa bir
süre geçtikten sonra açılan davada istediği miktara göre uyarlamaya
karar verilmesi doğru görülmemiştir. O halde mahkemece, ihtar tarihi
ile dava tarihi arasında davacının ihtarda uyarlanmaya esas olarak
gösterdiği kira bedelinin daha aşağıya çekilmesini gerektirecek
uyarlama koşullarının bulunup bulunmadığı araştırılıp, sonucuna göre
karar vermek gerekirken, gerekçe gösterilmeksizin ihtarda benimsenen
rakamdan daha düşük bir kira bedelinin uyarlamaya esas alınması
bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin
diğer temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan
nedenlerle kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin
harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 07.10.2002 tarihinde
oybirliğiyle karar verildi. |
