|
11. Hukuk Dairesi 1995/8105 E., 1996/998 K.
ANAYASA MAHKEMESİNİN İPTAL KARARLARI
HAKSIZ REKABETE DAYALI TAZMİNAT DAVASI
İçtihat Metni
T.C.
Y A R G I T A Y
Onbirinci Hukuk Dairesi
E. 1995/8105
K. 1996/998
T. 13.2.1996
ÖZET : Her dava, açıldığı tarihte yürürlükte olan kurallara göre
incelenir.
Anayasa Mahkemesi’nin yasa veya hükümleri iptal kararı geriye
yürümez ve bu
hususta yerleşik örf ve adet de uygulanamaz. Bu itibarla, dava
açıldığı
sırada yürürlükte olan yasa hükümleri dikkate alınarak, uyuşmazlığın
çıktığı
tarih ile yasanın iptal tarihi arasında ve istekle bağlı kalınmak
üzere işin
esasına girilerek, sonucu çerçevesinde bir karar verilmesi gerekir.
(5923 s. BİK. m. 20/1, 28/1) (2709 s. Anayasa m. 153)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (İzmir Asliye Birinci Ticaret
Mahkemesi)’nce verilen 29.5.1995 tarih ve 829-519 sayılı hükmün
duruşmalı
olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla;
dosyadaki
kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, davalıların “Basın Mesleğinde Çalışanlarla
Çalıştıranlar
Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkındaki 5953 sayılı Yasanın 20.
maddesine aykırı olarak Kurban Bayramı’nın 2., 3. ve 4. günlerinde
günlük
gazetelerini basıp satışa arzettiklerini, oysa bu hakkın İzmir’de,
İzmir
Gazeteciler Cemiyeti’ne ait olduğunu, zira, basın kartı hamili azası
en fazla
olan mesleki teşekkülün müvekkili bulunduğunu, davalıların yayını
nedeniyle
reklam gelirlerinden ve satışların azalmasından doğan zararları
olduğunu
ileri sürerek, (1.793.230.000) lira maddi ve (1.000.000.000) lira
manevi
tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep
ve dava
etmiştir.
Davalılar vekili cevabında; davacının bir meslek kuruluşu,
müvekkillerinin ise
ticari amacı bulunduğunu, bu nedenle haksız rekabetin sözkonusu
olmadığını
belirterek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; yargılamanın devamı aşamasında 5953 sayılı Yasanın 20.
maddesinin
1. fıkrasının ilk cümlesinin ve 28. maddenin 1. fıkrasının
Anayasa’ya
aykırılığı nedeniyle, Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildiği ve
19.3.1993
tarihli, 21529 sayılı Resmi Gazete’de yayınlandığı, bu iptal
kararının bu
davadan sonra olmasına rağmen bu davanın sonucuna etkili olduğu,
aksini
düşünmenin hukuka ve Anayasa’ya aykırı düzenlemeden faydalananın
tekrar
faydalanması gibi iptal kararının özüne aykırı bir sonuca götürdüğü,
davacının eskiden beri Anayasa’ya aykırı yayın yasağından
faydalandığı, ancak
bu hakkının iptal kararının yayınlanmasına kadar devamı gerektiği
gibi
hukukun genel prensiplerine uygun olmayan bir talebin
benimsenemeyeceği
gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, davalıların 5953 sayılı Yasaya aykırı yayın yaptıkları iddiası
ile
haksız rekabete dayalı tazminat istemine ilişkindir. Basın
Mesleğinde
Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi
Hakkındaki 5953
sayılı Yasanın davaya dayanak yapılan ilgili hükmü, dava açıldıktan
sonra
Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmiştir. Her dava, açıldığı tarihte
yürürlükte
olan kurallara göre incelenir. 5953 sayılı Yasanın ilgili
hükümlerinin işbu
davadan sonra iptali, iptal kararının geriye yürümeyeceği kuralı
uyarınca, bu
davaya etkisi olamaz ve ayrıca bu hususta yerleşik örf ve adet de
uygulanamaz. Diğer bir deyişle, Anayasa Mahkemesi’nin yasaları iptal
kararından sonraki dönemler için, iptal edilen bu yasalara
dayanılarak
ilgililerce tazminat istenemez ve ancak, 5953 sayılı Yasanın
iptaline kadar
olan dönem için tazminat istenebilir.
Bu itibarla, mahkemece, dava açıldığı sırada yürürlükte bulunan 5953
sayılı
Yasa hükümleri dikkate alınarak, uyuşmazlığın çıktığı tarih ile
yasanın iptal
tarihi arasında ve istekle bağlı kalınmak üzere işin esasına
girilmesi ve
sonucu çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu
şekilde
davanın reddi doğru değildir.
S o n u ç : Yukarıda yazılı nedenlerle davacı vekilinin temyiz
itirazlarının
kabulü ile hükmün davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz
peşin
harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, (6.000.000) TL.
vekalet
ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 13.2.1996
tarihinde
oybirliğiyle karar verildi.
|
