|
13. Hukuk Dairesi 1996/4169 E., 1996/5017 K.
HAKSIZ İKTİSAP
SEBEPSİZ İKTİSAPTA ZAMANAŞIMI
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME
TAVİZ BEDELİNDE ZAMANAŞIMI
İçtihat Metni
T.C.
Y A R G I T A Y
Onüçüncü Hukuk Dairesi
E. 1996/4169
K. 1996/5017
T. 20.5.1996
Taraflar arasındaki taviz bedeli davasının yapılan yargılaması
sonunda, ilamda
yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen
hükmün
süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya
incelendi,
gereği konuşulup düşünüldü.
Davacılar; ortaklaşa miras bırakanları Memduh’tan intikal eden
Adalar - Büyük
Ada, Nizam Mahallesi, 191 ada ve 5 parselde kayıtlı taşınmazın, tapu
işlemleri sırasında davalı İdareye haksız olarak 23.10.1993
tarihinde
17.333.335 TL. taviz bedeli ödendiğini öne sürerek, istirdadına
karar
verilmesini istemişlerdir.
Davalı, zamanaşımı def’inde bulunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Öncelikle belirtelimki; uyuşmazlık, BK.nun 61. maddesinde anlamını
bulan
alacağın sebepsiz iktisap kurallarına uygun iadesi isteminden
kaynaklanmaktadır.
Davada çözümlenmesi gereken sorun; BK.nunun 66. maddesinde öngörülen
ve
sebepsiz iktisapta geri isteme hakkına ilişkin bulunan bir yıllık
zamanaşımının, hangi tarihte işlemeye başlayacağının çözümünde
toplanmaktadır. Yargıtay’ın sapma göstermeyen kökleşmiş
içtihatlarında ve
bilimsel görüşlerde oybirliği ile benimsendiği gibi; haksız iktisap
davalarında bir yıllık süre, zarar görenin mal varlığındaki
eksilmeye neden
olan eylem veya işlemin haksız olduğuna kesin olarak inandığı ve mal
varlığındaki eksilmenin miktarı ile haksız edilenin şahsını tam
olarak
öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır. O nedenle, sözü
edilen
tarihten önceki noksan bilgiler ve tahminler bu zamanaşımının
başlangıcına
esas alınamaz. Bu davanın temelini oluşturan olayda; davacı, davalı
İdareye
ödeme yaptıkları 23.10.1993 tarihinde taviz bedeline ilişkin gerçek
alacağının ne olduğunu bildiği ya da enazından bilebilecek durumda
olduğunda
kuşku ve duraksamaya yer bulunmamaktadır. Öyleyse, zamanaşımının
başlangıç
tarihinin 23.10.1993 günü olduğunun kabulü kaçınılmazdır.
Beyoğlu Üçüncü Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1993/660 esasına kayden
açılan
davada, her ne kadar Memduh mirasçıları adına mirasçılardan Ünsal
denilerek
dava açılmış ise de, Ünsal miras bırakan Memduh terekesinin
mümessili ve tüm
mirasçıların temsilcisi olduğu iddia ve ispat edilmemiştir. Kaldıki,
sadece
bu davacının payına yönelik hüküm kurulmuştur. O nedenle bu dava,
davacılar
yönünden zamanaşımı süresinin dolmadığını doğrulayan ve ondan
hukuken
yararlanmalarına yol açan bir olgu olarak kabul edilemez. Tüm
anlatılanların
ışığı altında; ödeme tarihi ile dava tarihi arasında bir yıldan
fazla sürenin
geçtiği anlaşıldığından, davanın zamanaşımı nedeni ile reddine karar
verilmesi gerekirken, işin esası hakkında hüküm kurulup davanın
kabul
edilmesi usule ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir. Bozma içeriği
altında
davalının diğer temyiz itirazları incelenmemiştir.
S o n u ç : Temyiz olunan Yerel Mahkeme Kararının açıklanan
nedenlerle davalı
İdare yararına (BOZULMASINA), esasa yönelik temyiz itirazlarının
bozma
nedenine göre incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek
halinde
iadesine, 20.5.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi. |
